بررسی مقاومت توده های خردل وحشی (sinapis arvensis) به علف کش های بازدارنده استولاکتات سینتاز در مزارع گندم استان های خوزستان، گرگان و کرمانشاه

به منظور بررسی وضعیت توده­های مشکوک خردل وحشی مقاوم به بازدارنده­های استولاکتات سینتاز در مزارع گندم در سال 1391 تعداد 31 مزرعه گندم مشکوک به مقاومت، شامل 14، 12 و 5 مزرعه به ترتیب در استان­های گلستان، خوزستان و کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفتند. در بخش اول برخی اطلاعات مهم مدیریتی تجزیه و تحلیل شد. در بخش دوم در یک آزمایش غربالگری، اثر سه علف­کش از خانواده بازدارنده استولاکتات سینتاز (als) شامل تری­بنورون­متیل (گرانستار)، مت­سولفورون­متیل+سولفوسولفورون (توتال) و یدوسولفورون­متیل­سدیم+مزوسولفورون­متیل+مفن­پایر­دی­­اتیل (آتلانتیس) بر رشد توده­های مشکوک گیاه مذکور در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. در بخش سوم به منظور بررسی دز-پاسخ، توده­های مقاوم g3، g4 و g5 از استان گرگان، kh1، kh5 و kh7 از استان خوزستان و ker1 از استان کرمانشاه و سه توده حساس g9، kh3 و ker1 از سه استان بالا، تحت تأثیر دزهای مختلف علف­کش­های مذکور قرار گرفتند. نتایج بخش اول نشان داد که در بیش از 80 درصد مزارع مورد بررسی توالی علف­کش­ها رعایت نشده بود و در نزدیک به 39 درصد مزارع مورد مطالعه، گندم به صورت تک کشتی بود. همچنین استان خوزستان با 50 درصد تک کشتی گندم ضعیف­ترین تناوب را داشت. نتایج بخش دوم نشان داد که در مزارع مورد مطالعه حدود 20 درصد توده­ها نسبت به علف­کش تری بنورون متیل و حدود 10 درصد توده ها نسبت به علف­کش مت­سولفورون­متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند ولی مقاومت بالا به علف­کش یدوسولفورون­متیل­سدیم+مزوسولفورون­متیل+مفن­پایر­دی­اتیل مشاهده نشد. همچنین ده درصد توده­ها به دو علف­کش تری بنورون متیل و مت­سولفورون­متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند. بر اساس نتایج آزمایش دز-پاسخ سه توده g3، g4، g5 (هر سه از گلستان) و kh7 (خوزستان) دارای مقاومت پایین، توده ker2 (کرمانشاه) دارای مقاومت متوسط و دو توده kh1 و kh5 (هر دو از خوزستان) دارای مقاومت بالا به تری بنورون متیل و توده­های kh5، kh7 (هر دو از خوزستان) و g3 (گلستان) به ترتیب دارای مقاومت بالا، مقاومت متوسط و مقاومت پایین به مت­سولفورون­متیل+سولفوسولفورون بودند.